“Ouder worden is een fascinerend proces, waarin we worden
wie we altijd al hadden moeten zijn”

Vitaal ouder worden

Vitaliteit betekent letterlijk: levenskracht. Het is de geestelijke en lichamelijke gesteldheid van een individu die leidt tot energie om te leven.

Mensen worden gemiddeld steeds ouder en mede daardoor groeit de groep senioren gestaag. Bovendien blijven senioren over het algemeen steeds langer vitaal en zelfstandig, waardoor ze een langdurige en prettige oude dag kunnen hebben. Senioren hebben, in meer of mindere mate, de middelen om een actief bestaan te kunnen leiden. De meeste ouderen van nu zijn totaal niet meer te vergelijken met ouderen van eerdere generaties.

Toch is ouder worden ook nu niet altijd gemakkelijk. Het gezegde ‘Iedereen wil oud worden, niemand wil het zijn’ zegt wat dat betreft genoeg. Het ouder worden wordt over het algemeen nog altijd geassocieerd met negatieve zaken. Als senior krijg je in toenemende mate te maken met de gevolgen van het ouder worden: lichamelijke achteruitgang, meer kwaaltjes en pijntjes, de mobiliteit vermindert en het geheugen gaat achteruit. Ook word je steeds meer geconfronteerd met het overlijden van leeftijdsgenoten. Eenzaamheid en isolatie zijn veelvoorkomende problemen onder senioren. Bovendien kunnen deze factoren elkaar versterken waardoor een negatieve spiraal ontstaat.

Dit alles maakt dat veel senioren worstelen met zingevingsvraagstukken: waar doe je het eigenlijk voor? Is het allemaal nog wel de moeite waard? Zo kun je het gevoel krijgen anderen alleen maar tot last te zijn en geen zinvolle bijdrage meer te kunnen leveren. Vaak kunnen senioren met deze problemen niet terecht bij partner, familie of vrienden. Zij hebben geen tijd, zin of niet de mogelijkheden om passende hulp te bieden.

Een seniorencoach is opgeleid om senioren met deze problematiek te helpen. Senioren hebben specifieke problemen en behoeften. Dit vraagt om professionele en gespecialiseerde begeleiding. De gezondheidszorg richt zich voornamelijk op fysieke aandoeningen. Senioren willen echter niet alleen goede medische zorg, zij willen gehoord en gesteund worden.

In onze huidige samenleving is een dusdanig niveau van welvaart ontstaan dat de individuele mens de mogelijkheid heeft zichzelf persoonlijk te ontwikkelen.

Behoeftepiramide van Maslow

Volgens de theorie van Maslow staat deze behoefte aan de top van de behoeftepiramide en kan worden omschreven als ‘het (blijven) ontwikkelen van de persoonlijkheid en mentale groeimogelijkheden’. Het vervullen van deze behoefte is pas aan de orde als in onderliggende, meer materiële en fysieke, behoeften is voorzien (Maslow, 1943).

Wanneer er ruimte is voor zelfontplooiing en persoonlijke groei, verschuift de prioriteit van mensen naar vitaal willen leven, gelukkig zijn, in balans zijn. Dit wordt weergegeven in de piramide van Sonnevelt. Vitaal leven bestaat uit de volgende bouwstenen:

Vitaliteitspiramide van Sonnevelt

Vitaal leven is meer dan voeding en beweging alleen, maar gaat ook over positief denken, de sociale omgeving waarin iemand verkeert (ondersteunende relaties) en bezieling (zingeving). Voor een vitaler leven is het van belang dat deze zes levensgebieden in balans zijn.
De belangrijkste laag in de piramide is ‘zinvol leven’. Zinvol leven gaat over inspiratie, passie, levenslust en enthousiasme.

Zingeving is een continu proces. Het is iets waar je steeds weer aandacht en energie aan moet besteden, omdat het leven nu eenmaal niet stilstaat. Situaties en omstandigheden veranderen continu. Daarom is het van belang dat je flexibel blijft. Niet krampachtig vasthouden aan het verleden maar ook niet met angst naar de toekomst kijken. Een houding van vertrouwen, berusting en overgave helpt hierbij.

De omstandigheden kun je vaak niet veranderen; wel de betekenis die je eraan geeft.
Leef in het NU.

Wanneer je vitaal in het leven staat ben je veerkrachtiger, positiever, heb je meer zelfvertrouwen en ben je geïnteresseerder in persoonlijke ontwikkeling.
Als je mensen vraagt naar wat nu werkelijk belangrijk is in het leven, is het de kwaliteit van leven en niet de kwantiteit. Kwaliteit van leven blijkt uit twee onderdelen te bestaan: blijven leren en een betekenisvolle bijdrage leveren.

Bron: Sonnevelt
Wilt u hier meer over lezen?
‘De Levenscode’
Auteur: Albert Sonnevelt
ISBN: 9789081856522